Sınav Kaygısı Nedir? Nasıl Başa Çıkılır?

Sınav Kaygısı Nedir? Nasıl Başa Çıkılır?

Sınav kaygısı, öğrencilerin eğitim hayatları boyunca farklı dönemlerde katıldıkları sınavlarda, normalin üzerinde bir kaygı yaşamalarını ifade eder.

Ortaokul sonrası hazırlanılan Liseye Giriş Sınavı ve lise eğitiminin ardından gelen Yükseköğretim Kurumları Sınavı, bu noktada ilk akla gelenlerdendir. Aynı zamanda bazı öğrenciler, eğitim hayatları boyunca gerçekleştirilen rutin sınavlarda da aşırı kaygı duyabilir.

Belirli bir dozu aşmayan sınav stresi; ders çalışma, planlı hareket etme ve her zaman motivasyonunu diri tutma anlamında sana ciddi bir katkı sağlar. İşin ucunu kaçırmaya başladığında ise davranışlarını kontrol edemez ve hiçbir şeye odaklanamaz hale gelebilirsin.

Yaşadığın bu sınav korkusunun sebebi ne ve bununla nasıl başa çıkabilirsin öğrenmek için yazıyı okumaya devam et!

Sınav Kaygısı Neden Olur?

“Arkadaşlarım bu kadar sakinken ben niye bu kadar tedirginim?”, “Sınav sırasında kalbim çok hızlı çarpıyor.”, Kazanamayacağımı düşündükçe mahvoluyorum.” Bu tür düşünceler, emin ol senin gibi çok sayıda öğrencinin gün içerisinde defalarca aklından geçer. Peki, bunun nedeni nedir? Bir insan kendi kaygılarını kendisi yaratabilir. Normal hayatında mükemmeliyetçiysen, kendine itiraf etmekte zorlansan da biraz kıskanç bir yapın varsa ya da her olayın olumsuz yanlarını görüyorsan sınav kaygısı için biçilmiş kaftansın demektir. Bu özelliklerinden dolayı bugüne kadar herhangi bir sıkıntı yaşamasan da sınav döneminde işler biraz zorlaşabilir.

Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir?

Sınav kaygısı fiziksel belirtileri ve psikolojik belirtileri olan bir sorundur. İçe kapanma, odaklanmada güçlük, aşırı sinirlilik hali ve kötü alışkanlıklara meyletme; bazı psikolojik etkilerdendir. Fiziksel olarak yaşayabileceklerin ise mide, baş ağrısı gibi olabilir. Hiç belirti vermesen de seni rahatsız eden bir kaygı hissediyorsan ailenle ve rehber öğretmenlerinle konuyu paylaşabilirsin.

Sınav Kaygısı İle Başa Çıkmada 5 Etkili Yöntem

Sınav kaygısını azaltacak teknikler arasında hem uzman tarafından uygulanabilecek olanlar hem de kendi kendine yapabileceklerin vardır. İstersen ilk etapta neler yapabileceğine bakalım.

Elinden Gelenin En İyisini Yap

İnsanlar en çok kaygıyı yeterince iyi olmadıklarını düşündükleri zamanlarda yaşarlar. Bir tiyatrocu repliklerini tam ezberlemeden oyuna çıkarsa bildiklerini de unutacak hale gelebilir. Bu senin içinde geçerli. Yarım yamalak ve hedeflerine uygun olmayan bir şekilde sınava hazırlandıysan doğru bildiklerin de aklından çıkabilir. Bu nedenle ilk yapman gereken hedefine uygun şekilde sınava çalışmaktır. Bunu başarırsan kendine şunu söylemelisin. “Ben eksiksiz şekilde sınava hazırlandım. Artık hiçbir korkum yok!”

Kendine Ayrı Bir Dünya Kurma

Kimi öğrenciler, sınav hazırlık süreci boyunca kendilerine ayrı bir dünya yaratmaya çalışır. Çok daireli bir binada en ufak bir tıkırtıda konsantrasyonu bozulan, ailesine sessiz olmadıkları için eziyet eden ya da eve gelen misafirleri bile tersleyen öğrencilerin bu hareketleri, aslında aşırı sınav stresinin bir yansımasıdır. Etrafındaki her şeyin ya da herkesin senin isteklerine uygun olmasını beklemek yerine kendini şartlara uydurmalısın. Her sene duyduğun, dağ başında koyun güderken ya da elektrik olmadığı için mum ışığında ders çalışırken sınav kazanan öğrenciler gibi sen de bahaneler üretmeden en zorlu şartlara bile kendini adapte etmelisin. O zaman, ne gelen sesleri kulağın duyar ne de odaya girip çıkan kardeşin seni rahatsız eder.

Nefes Egzersizleri Yap

Sınavda stres yapmamak için nefes egzersizlerini deneyebilirsin. 3-4 saniyede içine çektiğin nefesi, 8 saniye içerisinde ağzından vermek, uygulayabileceğin en temel tekniktir. Bunu daha da profesyonel şekilde yapmak için nefes alıp verirken seni rahatlatan eşyaların adını söyleyebilir, sesleri düşünebilir ya da seni en mutlu eden hisleri aklına getirebilirsin.

Aileni Düşman Olarak Görme

Sınav stresi azaltma yöntemlerini uygularken ailenden destek alabilirsin. Yaşadığın kaygıları annenle ya da babanla paylaşmak ve onlarla fikir alışverişinde bulunmak, sana da iyi gelir. Onlara bağırıp çağırdıkça ya da iletişimini kopardıkça kendini sürekli gergin hissedersin. Bu nedenle sinirlerine hâkim olmalı ve ailenle sürekli iletişim halinde olmalısın.

Hobilerine Vakit Ayır

Sınav öncesi kaygı nedenlerinden biri de sadece ders çalışmaktır. Bu süreçte düzenli ders çalıştığın takdirde kitap okuyabilir, sevdiğin diziyi takip edebilir ya da arkadaşlarınla vakit geçirebilirsin. Her şeyden kendini soyutlamamak, ders çalışırken odaklanmanı daha kolay hale getirir.

Sınav Öncesinde Neler Yapılmalıdır?

YKS sınav stresinin en yüksek olduğu zamanlar, beklenen anın yaklaşmaya başladığı günlerdir. YKS tarihi yaklaştıkça heyecan daha da artar. Sınavdan bir gün önce çalışmayı bırakman gerektiğini zaten biliyorsun. Peki, sınavdan önceki gün neler yapmalısın? En sevdiğin kafede arkadaşlarınla bir şeyler içmek, iyi bir fikir olabilir. Tabii sınav muhabbeti yapmamak şartıyla. Sadece yatıp dinlenmek de iyi bir alternatiftir. Burada karar tamamen senin.

Sınav Esnasında Heyecanı Yenmek İçin Ne Yapılmalı?

Ve o çok önemli gün geldi çattı, sınavdasın. Artık sınav kaygısıyla baş etmek için çok fazla zamanın yok. Hızlı davranmak ve sorulara odaklanmak zorundasın. Öncelikle sen elinden gelenin en iyisini yaptın. Hafif bir heyecan emin ol, normal. Sınav esnasında yanındaki kişi hızlı hızlı soruları cevaplıyor olabilir. Bunu görmezden gel ve soruları çözmeye başla. Heyecanın arttığı anlarda, nefes egzersizleri yap ya da birkaç saniye gözlerini dinlendir. İşte bu kadar, sınav bitti. İstediğin üniversiteye ya da liseye girmek için tek yapman gereken sınav sonuçlarının açıklanmasını beklemek.

Sınav Kaygısında Ailenin Etkisi Var mı?

Sınav psikolojisi ve anne baba davranışları arasında güçlü bir ilişki vardır. Bazı aileler çocuklarının iyi bir yere gelmesini isterken davranışları ve sözleriyle onlara zarar verebilir. Falancanın kızı denemede full çekmiş, Bugün yeterince çalışmadın, hadi git ders çalış… Ailelerin sürekli tekrarladığı bu sözler, tam tersi etki yaratabilir. Her aile öncelikle çocuklarının içerisinde sınav kazanma yönünde bir istek yoksa ne derlerse desinler etkili olmayacağını bilmelidir. Bu nedenle işe ilk önce sınavın önemini ve kazanamazlarsa yaşayacakları sıkıntıları anlatmakla başlanmalıdır.

Sınav Kaygısı ile İlgili Ailelere Öneriler

Aileler çocuklarına her zaman destek olmalı ve onları her koşulda sevmelidir. Kesinlikle baskıdan, öfkeli davranışlardan kaçınılmalıdır. Her koşulda çocuğunuzun yanınızda olmasını bilmesi son derece önemlidir. Sınav kaygısı ve aile ile yaşanan problemler makul seviyeye çekildiğinde öğrenciler hazırlık sürecini çok daha rahat tamamlar.

Sen de tüm kaygılarını deneyimli rehber öğretmenlerden alacağın destekle gidermek ve başarıya giden yolda profesyonel bir desteğin ayrıcalığını yaşamak için MATBİR Eğitim Kurumları’nı tercih edebilirsin.